Discussies over kosten van de huishouding bij scheiding?

Een scheiding brengt vaak financiële vragen en discussies met zich mee. Wie heeft wat betaald? Hoe verdeel je de kosten eerlijk?

Voorkom financiële onenigheid en begrijp de regels

Veel stellen maken in de praktijk afspraken zonder precies te weten wat de wettelijke regels zijn. Dit kan bij een scheiding tot onenigheid leiden.

In dit artikel leggen we uit hoe de kosten van de huishouding volgens de wet verdeeld moeten worden en hoe je discussies hierover kunt voorkomen. We focussen hierbij op gehuwden in gemeenschap van goederen en kijken naar relevante richtlijnen, zoals die van Nibud over kosten huishouding en hoe huishoudbudgetten worden opgebouwd.

Wat valt onder kosten van de huishouding?

Kosten van de huishouding zijn uitgaven voor het gezamenlijke leven. Denk aan boodschappen, woonlasten zoals huur of hypotheekrente, kosten voor kinderen zoals school en kinderopvang, verzekeringen, vakanties en andere gezinsaankopen.

Volgens het Nibud huishoudbudget vormen deze kosten de basis van de maandelijkse uitgaven van een gemiddeld huishouden. Daarbij is het belangrijk om onderscheid te maken tussen lopende kosten en investeringen. Gemiddelde huishoudelijke uitgaven, zoals vaste lasten en dagelijkse kosten, vallen onder de kosten van de huishouding. Aflossingen op een hypotheek of stortingen in een kapitaalverzekering vallen hier echter niet onder.

Een handige vuistregel: kosten van de huishouding leiden tot verbruik. Wordt het geld geïnvesteerd of verplaatst? Dan hoort het er niet bij.

Wie betaalt de kosten van de huishouding?

Voor gehuwden en geregistreerde partners bepaalt de wet hoe de kosten van de huishouding verdeeld moeten worden. Dit geldt ook wanneer partners uit elkaar gaan en nog samen financiële verplichtingen hebben.

Eerst uit het gezamenlijke inkomen. Bij gemeenschap van goederen is dit het totale inkomen van beide partners.
Als dat niet voldoende is, uit privé-inkomen van beide partners, naar verhouding.
Daarna uit het gezamenlijke vermogen.
Tot slot uit privévermogen, naar verhouding.

In de praktijk betekent dit dat partners eerst hun gezamenlijke inkomen gebruiken. Als dat niet voldoende is, komt privé-inkomen in beeld, gevolgd door gezamenlijk en privévermogen.

Bij stellen die gaan scheiden of uit elkaar gaan na samenwonen, kan er onduidelijkheid ontstaan over wie wat moet betalen. Dit is vooral een probleem als er nooit duidelijke afspraken zijn gemaakt. Zoek je informatie over kosten verdelen bij samenwonen? Dan is het verstandig om al in een vroeg stadium afspraken te maken, zodat discussies bij een eventuele scheiding voorkomen kunnen worden.

Wat als er niet volgens de regels is betaald?

Veel stellen houden geen administratie bij van wie wat heeft betaald. In de praktijk is dat ook heel logisch. Je leeft samen, maakt kosten voor het huishouden en op een gegeven moment verwatert het overzicht. Pas bij een scheiding wordt vaak teruggekeken naar wie precies wat heeft betaald, maar dan ontbreekt meestal de exacte administratie.

Dit kan zorgen voor discussies, maar in de praktijk komen we er bij het verdelen van het vermogen altijd prima uit. De eerste stap is om te kijken naar de intentie: hoe voelt het eerlijk voor jullie allebei? Vaak blijkt dat als je samen goed kijkt naar het totaalplaatje, er een verdeling mogelijk is waar beide partijen zich in kunnen vinden.

Dit proces begeleiden wij dagelijks. Wij helpen om niet te blijven modderen en voorkomen dat de relatie verder verslechtert. Een scheiding is al moeilijk genoeg. Hoe eerder je samen tot werkbare afspraken komt, hoe beter dat is voor jullie toekomst.

Verrekening van kosten en inboedel bij scheiding

Bij een scheiding komt niet alleen de verdeling van de lopende kosten aan de orde, maar ook de verrekening van uitgaven die met gemeenschappelijk of privévermogen zijn gedaan. Dit geldt bijvoorbeeld voor investeringen in de woning, gezamenlijke aankopen en de inboedel.

Stel dat een van de partners tijdens de relatie een groot deel van de inboedel heeft betaald uit privévermogen. Bij de verdeling kan deze partner aanspraak maken op een verrekening, tenzij is afgesproken dat de uitgaven als een gift worden gezien. Denk bijvoorbeeld aan meubels, huishoudelijke apparaten of een gezamenlijke auto.

Als een partner privévermogen heeft gebruikt om kosten van de huishouding te betalen, kan er sprake zijn van een vergoedingsrecht. Dit betekent dat diegene in sommige gevallen een bedrag terug kan eisen bij de verdeling van het vermogen. Of dit mogelijk is, hangt af van de afspraken die zijn gemaakt en of er bewijs is van de betalingen.

Door samen te kijken naar het totaalplaatje en eerlijk te overleggen over intenties en verwachtingen, kunnen veel onnodige discussies worden voorkomen.

Praktisch voorbeeld: vakantie betalen uit privévermogen

Stel, je partner heeft vakanties altijd uit privévermogen betaald en vraagt bij de scheiding een vergoeding. Heeft hij of zij daar recht op?

Dat hangt ervan af. Als jullie geen duidelijke afspraken hebben gemaakt, kan je partner stellen dat dit een gemeenschappelijke uitgave was en dat hij of zij recht heeft op compensatie. Of is het geconsumeerd tijdens de relatie…

Wil je dit voorkomen? Dan is het slim om vooraf afspraken te maken. Dit kan via een schriftelijke verklaring.

Of, als je geen zin hebt in gedoe tijdens de vakantie, stuur je vanaf je ligbed een appje: “Dank je schat voor deze heerlijke vakantie, wat een fijn cadeau!”. Als je partner dit bevestigt, kun je met een gerust hart nog een drankje bestellen. Echter bij een scheiding ligt dat met alle gevoeligheden natuurlijk wat ingewikkelder…en werkt dat zo niet (meer).

Hoe voorkom je financiële discussies bij scheiding?

Het voorkomen van (verdere) financiële onenigheid begint bij inzicht in de uitgaven en een goede administratie. Begin daar nu toch maar mee, gezien de krapte op de woningmarkt kan het nog wel even duren voordat er zicht is op een andere woning. Om verdere issues te voorkomen is het fijn als over de uitgaven duidelijkheid komt.

Houd bij wie wat betaalt.
Grotere uitgaven gaan alleen in overleg.
Maak afspraken op papier of in een WhatsApp-bericht, zeker als privévermogen wordt gebruikt. Of liever nog bij de mediator.
Wees je bewust dat kosten van de huishouding gemeenschappelijk zijn, tenzij anders is vastgelegd.
Check de richtlijnen van Nibud over huishoudkosten voor een beter beeld van wat gebruikelijk is.
Sluit alvast een eigen rekening af en splits waar mogelijk al de kosten. Betaald bijvoorbeeld alleen nog de gezamenlijke kosten van de gemeenschappelijke rekening.
Denk ook alvast na hoe je je uitgaven aan de huishoudkosten straks gaat indelen als je weer op eigen benen staat.
Maak een overzicht van gezamenlijke bezittingen en uitgaven om verrekeningen bij de inboedelverdeling soepeler te laten verlopen.
Blijf niet modderen of in conflict hangen. Het is belangrijk om tot een eerlijke oplossing te komen, zonder dat de scheiding onnodig zwaar wordt.

Meer hulp nodig bij de verdeling?

Heb je vragen of zoek je begeleiding bij je scheiding? Bij ScheidingsWijze helpen we je om samen tot eerlijke afspraken te komen, zodat je geen financiële verrassingen krijgt. Neem contact met ons op!